1. การพัฒนาหลักสูตร มีหลักการและขั้นตอนสำคัญโดยสรุป
ตอบ ขั้นตอนการพัฒนาหลักสูตร
การนำหลักสูตรไปใช้
ประกอบด้วยการจัดวัสดุหลักสูตรต่าง ๆ
ที่ช่วยให้ผู้ใช้หลักสูตรสามารถใช้หลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การผลิตและการใช้สื่อการเรียนการสอนต่าง ๆ การเตรียมบุคลากร
การบริหารหลักสูตรและการดำเนินการสอนหลักสูตร
การประเมินหลักสูตร ประกอบด้วย
การประเมินเอกสารหลักสูตร การประเมินการใช้หลักสูตร
การประเมินผลสัมฤทธิ์ของหลักสูตร และการประเมินหลักสูตรทั้งระบบ
แนวคิดในการพัฒนาหลักสูตร
เป็นไปตามลำดับขั้น โดยอาศัยข้อมูลจากแหล่งกำเนิดที่จะเป็นพื้นฐานในการตัดใจ 3 แหล่งด้วยกัน คือ
1. ศึกษาจากสังคม
2. ศึกษาจากผู้เรียน
3.
ข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญในเนื้อหาวิชา
ขั้นตอนในการพัฒนาหลักสูตร มีดังนี้
ขั้นที่ 1 การสำรวจความต้องการ (diagnosis
of needs) ครูหรือผู้ร่างหลักสูตรเริ่มกระบวนการ
ด้วยการสำรวจความต้องการของนักเรียนที่หลักสูตรได้วางแผนไว้
ขั้นที่ 2 การกำหนดจุดมุ่งหมาย (formulation
of objectives) หลังจากที่ครูได้ระบุความต้องการของนักเรียนแล้ว
ครูกำหนดจุดมุ่งหมายที่จะให้บรรลุผล
ขั้นที่ 3 การเลือกเนื้อหา (Selection
of contents) จุดมุ่งหมายที่เลือกไว้หรือที่สร้างขึ้นเป็นตัวชี้แนะแนวทางในการเลือกรายวิชาหรือเนื้อหาของหลักสูตร
ซึ่งควรเลือกเนื้อหาที่มีความเที่ยงตรงและสำคัญด้วย
ขั้นที่ 4 การจัดเนื้อหา (Organization
of contents) เมื่อครูเลือกเนื้อหาได้แล้ว
ต้องจัดเนื้อหาโดยเรียงลำดับขั้นตอนให้ถูกต้อง คำนึงถึงวุฒิภาวะของนักเรียน
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสนใจของผู้เรียนด้วย
ขั้นที่ 5
การเลือกประสบการณ์การเรียน (Selection of learning experiences) เมื่อได้เนื้อหาแล้วครูคัดเลือกวิธีการสอนที่เหมาะสมกับเนื้อหาและผู้เรียน
ขั้นที่ 6 การจัดประสบการณ์เรียน (organization
of learning experiences) กิจกรรมการเรียนการสอนควรได้รับการจัดเรียงลำดับขั้นตอนเช่นเดียวกับเนื้อหา
แต่ครูต้องจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้เหมาะกับผู้เรียนด้วย
ขั้นที่ 7
การประเมินผลและวิธีการประเมินผล (evaluation and means of evaluation) ผู้ที่วางแผนหลักสูตรต้องประเมินว่าจุดมุ่งหมายใดบรรลุผลสำเร็จและทั้งครูและนักเรียนควรร่วมกันกำหนดวิธีการประเมินผล
รูปแบบการพัฒนาหลักสูตร
รูปแบบการพัฒนาหลักสูตรเป็นการกำหนดลักษณะ ระเบียบ
วิธีการที่จะนำไปสู่การพัฒนาหลักสูตรให้มีความเหมาะสมสอดคล้องกับสถานการณ์ในขณะนั้น
และสรุปแนวคิดในการพัฒนาหลักสูตรระดับท้องถิ่นไว้ 6 ขั้นตอนดังนี้
1. การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน
ได้แก่ทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรธรรมชาติที่มนุษย์สร้างขึ้นทรัพยากรมนุษย์
สภาพความต้องการของท้องถิ่น สภาพจัดการศึกษา และสภาพความต้องการของนักเรียน
ผู้ปกครอง และประชาชน
2. การสร้างหลักสูตรฉบับร่าง ได้แก่
คำชี้แจง เหตุผลความจำเป็นในการพัฒนาหลักสูตรหลักของหลักสูตร โครงสร้างเนื้อหา
อัตราเวลาเรียน แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน สื่อการเรียนการสอน การวัดประเมินผล
คำอธิบายรายวิชา ตารางวิเคราะห์หลักสูตร จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม
รายละเอียดของเนื้อหาของแต่ละหน่วยโดยละเอียด พร้อมภาพประกอบทุกขั้นตอน
และบรรณานุกรมซึ่งจะต้องปรึกษากับผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับเรื่องที่จะพัฒนาอย่างจริงจัง
แล้วจัดพิมพ์เป็นรูปเล่ม
3. การตรวจสอบหลักสูตรฉบับร่าง
เป็นการตรวจสอบคุณภาพของหลักสูตรและวัสดุหลักสูตร ต่าง ๆ
เพื่อนำผลมาปรับปรุงข้อบกพร่องก่อนนำหลักสูตรไปทดลองใช้
โดยจะต้องมีการกำหนดเป็นแผนอย่างมีขั้นตอนและเป็นระบบ
มีการประชุมพิจารณาร่วมกันหรือให้ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบว่าองค์ประกอบต่าง ๆ
ของหลักสูตร เช่น จุดประสงค์ เนื้อหา กิจกรรมการเรียนการสอน
คาบเวลาเรียนวิธีการวัดและประเมินผล มีความสอดคล้องกันหรือไม่ อย่างไร
4. การนำหลักสูตรไปทดลองใช้
มีการขออนุมัติหลักสูตร จัดทำตารางแผนการใช้หลักสูตรประชาสัมพันธ์หลักสูตร เตรียมความพร้อมของบุคลากร
งบประมาณ วัสดุหลักสูตร โดยการใช้หลักสูตร อาจเป็นการสอนเองหรือให้คนอื่นสอนแทน
และจะต้องมีการจัดทำคู่มือการใช้หลักสูตรโดยระบุขั้นตอนต่าง ๆ อย่างละเอียด
5.
การประเมินผลการนำหลักสูตรไปทดลองใช้ มีการวางแผนการประเมิน ประเมินย่อยประเมินรวบยอด
ประเมินการสอนของผู้สอน ประเมินผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน
6. การปรับปรุงแก้ไข
เพื่อปรับแก้หลักสูตร ได้แก่ แผนการสอน
สื่อและเครื่องมือวัดผลประเมินผลให้สมบูรณ์และมีคุณภาพ
กระบวนการพัฒนาหลักสูตร
การแสวงหารูปแบบในการพัฒนาหลักสูตรและการสอนเป็นสิ่งสำคัญและจำเป็น
เพราะ รูปแบบของการพัฒนาหลักสูตรนั้น
เปรียบเสมือนพิมพ์เขียวที่ส่งผลต่อการพัฒนาหลักสูตรได้สะดวกและรวดเร็วยิ่งขึ้น
การนำรูปแบบการพัฒนาหลักสูตรมาใช้จะต้องปรับให้เข้ากับสภาพความเป็นจริงของชีวิตและสังคมของผู้ใช้
แนวคิดในการพัฒนาหลักสูตรมีหลายแนวทาง
กระบวนการพัฒนาหลักสูตรแบบครบวงจรมี
3 ระบบโดยเริ่มต้นจากระบบการร่างหลักสูตร ระบบการนำหลักสูตรไปใช้
และระบบการประเมินหลักสูตรซึ่งแต่ละระบบมีรายละเอียดและขั้นตอนดังต่อไปนี้
1. ระบบการร่างหลักสูตร ประกอบด้วย
การกำหนดหลักสูตร โดยดูดความสอดคล้องกับเนื้อหาวิชา สภาพสังคม เศรษฐกิจ
และการเมืองหลังจากนั้นกำหนดรูปแบบหลักสูตร ได้แก่ การกำหนดหลักการ โครงร้าง
องค์ประกอบหลักสูตร วัตถุประสงค์ เนื้อหา
ประสบการณ์การเรียนและการประเมินผลกหลังจากนั้นดำเนินการตรวจสอบคุณภาพหลักสูตรโดยผ่านผู้เชี่ยวชาญ
หรือการสัมมนาและมีการทดลองนำร่อง
พร้อมทั้งรวบรวมผลการวิจัยและปรับแก้หลักสูตรก่อนนำไปใช้
2. ระบบการใช้หลักสูตร
ประกอบด้วยการขออนุมัติหลักสูตรจากหน่วยงานหรือกระทรวงดำเนินการวางแผนการใช้หลักสูตร
โดยเริ่มจากการประชาสัมพันธ์หลักสูตร การเตรียมความพร้อมของบุคลากร
จัดงบประมาณและวัสดุหลักสูตร บริหารสนับสนุนจัดเตรียมอาคารสถานที่
ระบบบริหารและจัดการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ และติดตามผลการใช้หลักสูตร
หลังจากนั้นเข้าสู่ระบบการบริหารหลักสูตร โดยการดำเนินการตามแผน
กิจกรรมการเรียนการสอนแผนการสอน คู่มือการสอน คู่มือการเรียนเตรียมความพร้อมของผู้สอน
ความพร้อมของผู้เรียนและการประเมินผลการเรียน
3. ระบบการประเมินผล
ซึ่งประกอบด้วยการวางแผนการประเมินผลการใช้หลักสูตร ทั้งการประเมินย่อย
การประเมินระบบหลักสูตร ระบบการบริหารและผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน
หลังจากนั้นเก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล และรายงานข้อมูลตามลำดับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น